Dysplazją stawów biodrowych (DSB) nazywamy wadliwe (dys) ukształtowanie stawów (plasia) stawów. Jest ona także określana jako poligenetyczna predyspozycja z licznymi czynnikami modyfikującymi. Odziedziczalność DSB jest określona na poziomie 0,25-0,40. Choroba ta z różną częstotliwością występowania dotyka przede wszystkim psy ras dużych i olbrzymich, a więc szybko rosnących, takich jak mastino, sznaucer olbrzymi, bernardyn, berneński pies pasterski, owczarek niemiecki, husky. Rzadko stanowi również problem wśród małych ras psów, przykładem może być boykin spanien, u którego częstotliwość występowania DSB wynosi 47%.
Dopasowanie powierzchni stawowych połączonych więzadłem obłym i rozdzielonych cienką warstwą lepkiej mazi zamkniętej w torebce stawu tworzy stabilizujący mechanizm podciśnieniowy. Oddalenie od siebie powierzchni stawowych powoduje początek niestabilności. Również niedopasowanie do siebie powierzchni głowy kości udowej i panewki osłabia podciśnieniowy mechanizm stabilizacji stawu. Prawidłowo wykształcone stawy biodrowe u psów cechuje głęboka panewka, okrągła i gładka powierzchnia głowy kości udowej dobrze dopasowanej do panewki, wyodrębniona i niepogrubiona szyjka kości udowej oraz brak jakichkolwiek zmian zwyrodnieniowych stawów biodrowych. Pierwotna niestabilność spowodowana wiotkością tkanek miękkich stawów pociąga za sobą lawinę zmian. W okresie wzrostu często dochodzi do urazu torebki stawu, oraz stanów zapalnych błony maziowej, które są konsekwencją skręcenia i nadwichnięcia stawu. Taki stan rzeczy jest wynikiem osłabienia stabilności stawu, które zbiegło się w czasie z szybkim wzrostem kośćca. Dochodzi wówczas do niekontrolowanych przez mięśnie gwałtownych, krótkotrwałych przemieszczeń powierzchni stawowych.
Zapalenie stawu powoduje rozrzedzenie mazi i tym samym niszczy zupełnie mechanizm stabilizacji podciśnieniowej. Związany z zapaleniem stawu ból jest przyczyną przykurczu mięśni – przede wszystkim grzbietowych. W przypadku panewki stawu dochodzi do jej zniekształcenia, nieregularnego zarysu, nadwichnięcia, czy nawet zwichnięcia głowy kości udowej. Rozwija się choro9ba zwyrodnieniowa stawu zwana DJD – degenerative joint diesease, obejmująca zniekształcenie głowy kości udowej, jej szyjki i krawędzi panewki z tworzeniem ostefitów (narośli kostnych). Głowa kości udowej przybiera kształt grzybowaty z pierwotnego okrągłego. W obrębie szyjki tworzy się linia Morgana, czyli dochodzi do zagęszczenie tkanki kostnej. Dochodzi do wzrostu objętości mazi stawowej, pogrubienia torebki stawowej i więzadła obłego oraz zmian w chrząstce obrąbka panewki stawowej na skutek ucisku przemieszczonej dogrzbietowo i bocznie głowy kości udowej. W chrząstce stawowej wyraźne są ogniskowe ubytki. Może także dojśc do miejscowej inklinacji, czego następstwem jest rozwój Glodra szpotawego (coxa vera) lub koślawego (coxa ralga). Następstwem postępujących zmian zwyrodnieniowych może być zesztywnienie stawu.
Zmiany dysplatyczne w stawach biodrowych mogą pojawić się u psów w różnym wieku, jednak najwcześniej są możliwe do wykrycia u psów w wieku 3-5 miesięcy życia.
Najczęściej pierwszymi rozpoznawalnymi objawami są:
- niechęć do ruchu
- dziwny sposób poruszania się
- popiskiwanie podczas wstawania
- szybkie męczenie się na spacerze
- trudności z pokonywaniem nawet małych przeszkód
Należy pamiętać, że choroba dotyczy obu stawów w podobnym stopniu zaangażowania, a jednoczesna kulawizna dwóch kończyn jest trudniejsza do zaobserwowania. Obserwując psa znajdującego się w spoczynku, należy zwrócić uwagę czy widoczne jest odwrócenie i przywiedzenie kończyn miednicowych, oraz słabsze umięśnienie obręczy miednicowej. Dotykając zwierzę można stwierdzić bolesność stawów biodrowych oraz luźność innych stawów.
U zwierząt podatnych na zmiany dysplatyczne w stawach biodrowych zaleca się:
- kontrolę masy ciała by móc kontrolować prawidłowy przyrost masy i długość kości
- eliminację form ruchu wymagających od szczenięcia gwałtownych i niebezpiecznych ruchów
- eliminację możliwości ślizgania się podczas poruszania się i wstawania
- ograniczenie, a najlepiej wyeliminowanie chodzenia po schodach
W Polsce w 1999 roku z zalecenia Międzynarodowego Związku Kynologicznego (FCI) wprowadzono 5 stopniową skalę oceny DSB:
1. nie ma żadnych objawów DSB
2. prawie normalne stawy biodrowe
3. nieznaczna DSB
4. umiarkowana DSB
5. ciężka DSB
© Copyright: Geulincx Poland Sp. z o.o - J&D Scentific Publication